Odkrywanie świata przez najmłodszych to fascynujący proces, który możemy wspierać odpowiednio dobranymi zabawkami. Okres między 6 a 12 miesiącem życia dziecka to czas intensywnego rozwoju zmysłów, koordynacji i pierwszych prób samodzielnego poruszania się. Zabawki inspirowane metodą Montessori doskonale wspierają naturalne etapy rozwoju, pozwalając maluchom poznawać otoczenie we własnym tempie. W tym artykule przyjrzymy się, jakie zabawki Montessori najlepiej sprawdzą się u dzieci w wieku 6-12 miesięcy i jak wspierają ich harmonijny rozwój.
Czym są zabawki Montessori?
Zabawki Montessori to przedmioty zaprojektowane zgodnie z filozofią edukacyjną stworzoną przez Marię Montessori, włoską lekarkę i pedagożkę. Ich główną cechą jest prostota i funkcjonalność. W przeciwieństwie do tradycyjnych zabawek, które często bombardują dziecko nadmiarem bodźców, zabawki Montessori mają zupełnie inne podejście.
Zabawki Montessori to przedmioty wykonane najczęściej z naturalnych materiałów, o prostej konstrukcji, które pozwalają dziecku na samodzielne odkrywanie ich właściwości i funkcji.
- Są wykonane z naturalnych materiałów (drewno, bawełna, metal)
- Mają jedną, jasno określoną funkcję
- Stymulują zmysły w kontrolowany sposób
- Zachęcają do samodzielnego odkrywania
- Rozwijają konkretne umiejętności
- Pozwalają dziecku na popełnianie błędów i uczenie się z nich
Zabawki te nie są przeładowane kolorami, dźwiękami czy światłami – to dziecko jest aktywnym uczestnikiem zabawy, a nie biernym odbiorcą bodźców.
Rozwój dziecka w wieku 6-12 miesięcy
Aby dobrać odpowiednie zabawki Montessori, warto zrozumieć, jakie umiejętności rozwija dziecko w poszczególnych miesiącach życia:
- 6-8 miesiąc: dziecko zaczyna siadać, chwyta przedmioty całą dłonią, przekłada je z ręki do ręki, żywo reaguje na dźwięki i różnorodne faktury
- 8-10 miesiąc: rozwija chwyt pęsetkowy (kciuk i palec wskazujący), zaczyna raczkować, bawi się w „a kuku”, rozumie proste polecenia
- 10-12 miesiąc: staje przy meblach, może stawiać pierwsze kroki, celowo upuszcza przedmioty, fascynuje się zależnościami przyczynowo-skutkowymi
W tym okresie maluchy z zapałem badają przedmioty wszystkimi zmysłami – wkładają je do ust, dokładnie oglądają, potrząsają nimi i nasłuchują wydawanych dźwięków.
Najlepsze zabawki Montessori dla dzieci 6-12 miesięcy
Zabawki rozwijające motorykę dużą
W okresie 6-12 miesięcy dzieci intensywnie uczą się kontrolować swoje ciało. Odpowiednio dobrane zabawki mogą znacząco wspierać rozwój motoryczny malucha. Warto zwrócić uwagę na:
- Drewniana pętla wspinaczkowa (Pikler Triangle) – wspiera naukę siadania, podciągania się i pierwszych prób wstawania
- Kostka manipulacyjna – zachęca do siadania i eksplorowania różnych elementów
- Piłki sensoryczne – o różnych fakturach, idealne do rzucania, turlania i chwytania
- Drewniane bujaki – rozwijają równowagę i koordynację ruchową
Zabawki te zachęcają dzieci do ruchu, wspierając ich naturalną potrzebę eksploracji przestrzeni i testowania własnych możliwości fizycznych.
Zabawki rozwijające motorykę małą
Rozwój precyzyjnych ruchów dłoni i palców jest kluczowy w tym okresie i przygotowuje dziecko do późniejszych umiejętności, takich jak pisanie. Warto sięgnąć po:
- Drewniane pierścienie na stojaku – dziecko może je zdejmować i nakładać, ćwicząc różne rodzaje chwytu
- Piramidkę Montessori – prostszą wersję klasycznej piramidki, często z 3-4 krążkami o wyraźnie różnych rozmiarach
- Pudełko z otworami – do wkładania i wyjmowania prostych kształtów
- Koszyk skarbów – zbiór różnorodnych, bezpiecznych przedmiotów codziennego użytku o różnych fakturach i kształtach
Koszyk skarbów to nie gotowa zabawka, ale zbiór bezpiecznych przedmiotów codziennego użytku, które dziecko może swobodnie eksplorować. Mogą to być drewniane łyżki, metalowe miski, kawałki materiałów o różnych fakturach, naturalne gąbki czy drewniane klamerki.
Zabawki rozwijające zmysły
Dzieci w wieku 6-12 miesięcy intensywnie poznają świat wszystkimi zmysłami. Stymulacja sensoryczna jest kluczowa dla prawidłowego rozwoju mózgu. Doskonałe będą:
- Dzwoneczki Montessori – zestaw dzwonków wydających różne tony, rozwijające słuch muzyczny
- Tabliczki dotykowe – z różnymi fakturami do eksploracji opuszkami palców
- Szumiące jajka lub butelki sensoryczne – wypełnione różnymi materiałami wydającymi zróżnicowane dźwięki
- Drewniane grzechotki – o delikatnym, naturalnym brzmieniu, które nie przebodźcowują dziecka
Zabawki wspierające rozwój poznawczy
W tym okresie dzieci zaczynają rozumieć stałość przedmiotu i odkrywają fascynujące relacje przyczynowo-skutkowe:
- Pudełko permanencji – z piłeczką, którą dziecko wkłada do otworu i z zaciekawieniem obserwuje, jak wypada z drugiej strony
- Proste układanki z uchwytami – z 2-3 elementami, które rozwijają logiczne myślenie
- Książeczki kontrastowe – czarno-białe lub z wyraźnymi kolorami, najlepiej z grubymi kartonowymi stronami odpornymi na zgniecenie i ślinienie
- Lusterko niemowlęce – bezpieczne, niełamliwe, do obserwacji własnego odbicia, wspierające rozwój samoświadomości
Jak wybierać zabawki Montessori dla niemowląt?
Przy wyborze zabawek Montessori dla dzieci w wieku 6-12 miesięcy warto kierować się kilkoma istotnymi zasadami:
1. Bezpieczeństwo przede wszystkim – zabawki powinny być wykonane z nietoksycznych materiałów, bez małych elementów, które dziecko mogłoby połknąć. Zwróć uwagę na certyfikaty bezpieczeństwa.
2. Jakość ponad ilość – lepiej wybrać kilka dobrych jakościowo zabawek niż wiele plastikowych gadżetów. Wysokiej jakości zabawki posłużą dłużej i mogą być przekazane młodszemu rodzeństwu.
3. Prostota – im prostsza zabawka, tym więcej możliwości zabawy i większa przestrzeń dla dziecięcej wyobraźni. Zbyt skomplikowane zabawki mogą przytłaczać i zniechęcać dziecko.
4. Odpowiedniość rozwojowa – zabawka powinna stanowić wyzwanie, ale nie frustrować dziecka. Obserwuj, co interesuje Twoje dziecko na danym etapie.
5. Naturalność – warto wybierać zabawki z naturalnych materiałów, które zapewniają bogatsze doświadczenia sensoryczne i są przyjemniejsze w dotyku.
Jak wprowadzać zabawki Montessori w codziennej zabawie?
Metoda Montessori zakłada, że dorosły jest uważnym obserwatorem i wsparciem, a nie głównym inicjatorem zabawy. Twoja rola polega na przygotowaniu odpowiedniego środowiska i delikatnym towarzyszeniu. Oto kilka praktycznych wskazówek:
- Prezentuj dziecku jedną zabawkę na raz, pokazując jej funkcję w prosty sposób, bez nadmiaru słów
- Pozwól dziecku samodzielnie eksplorować przedmiot – nie pokazuj „właściwego” sposobu zabawy
- Nie przerywaj koncentracji dziecka – moment skupienia to cenna okazja do nauki
- Rotuj zabawki – nie wszystkie powinny być dostępne jednocześnie, wprowadzaj nowe, gdy zainteresowanie obecnymi maleje
- Twórz bezpieczną przestrzeń do eksploracji, dostosowaną do aktualnych umiejętności dziecka
- Uważnie obserwuj, które zabawki najbardziej interesują twoje dziecko i dostosowuj środowisko do jego indywidualnych potrzeb i zainteresowań
Zabawki Montessori dla dzieci w wieku 6-12 miesięcy to nie tylko narzędzia do zabawy, ale przede wszystkim wsparcie naturalnego rozwoju. Ich prostota, funkcjonalność i estetyka sprawiają, że maluchy mogą w pełni rozwijać swój potencjał, ucząc się poprzez samodzielne odkrywanie świata. Pamiętajmy, że najważniejsza jest jakość czasu spędzonego z dzieckiem, a zabawki są jedynie narzędziem wspierającym ten wyjątkowy proces wspólnego poznawania świata.